+7 (727) 344 95 95
Қазақша

Қара материяны іздеу

Сынып бөлмесінде көру

Оқу материалдары
  • Фильм жайлы ақпарат

  • Фильм жайлы ақпарат

    Фильмнің қысқаша мазмұны

    Ғалымдар Жердің терең қабатында, Йоркшир шахтасында, көзге көрінбейтін және бұған дейін табылмаған, алайда біздің Ғаламды біріктіруі мүмкін бөлшектерді іздестіруде.

    Маңызды деректер

    • Пайымдаулар бойынша, Қара материя Ғалам массасының 85%-ын құрайды.
    • Қара материя бөлшектері өзге заттармен көп әсерлеспейді, сондықтан оларды анықтау өте қиын.
    • Тәжірибелер ғарыш сәулелері көп жете бермейтін жер астындағы қара материяны анықтауға құрылған.
    • Болби жер асты зертханасы Солтүстік Йоркширде, көне поташты шахтада, жер бетінен 1000 м тереңдікте орналасқан.
  • Транскрипт

  • Транскрипт

    Транскриптті жүктеу

    Болби жер асты зертханасы Солтүстік Йоркширдегі калий өндіретін ескі шахтада орналасқан.

    Балби жер асты зертханасы

    Бұл – 1000 метрден асатын Еуропадағы ең терең кен орындарының бірі.

    Бірақ бұлар шахтерлар емес,

    олар – ғалымдар.

    Олардың іздеп жүрген нәрсесін ешкім ешқашан көрген емес, бірақ ғалымдардың пайымдауынша, ол Ғалам салмағының шамамен 85%-ын құрайды.

    Олардың іздеп жүргені – қара материя.

    Ғаламдағы галактикалар мен жұлдыздар бізге белгілі кез келген нәрсенің гравитация күші негізінде болжай алатын жылдамдықтан әлдеқайда тез қозғалады.

    Физика заңдарына сәйкес, оның массасы көбірек болуы тиіс.

    Бірақ ол көзге көрінбейді.

    Ғалымдар қара материя идеясын ұсынды.

    Көзге көрінбейтін бөлшектер жетіспейтін салмақты береді.

    Осы бөлшектер біздің Құс жолымен өзге де галактикаларды толықтырады деп саналады.

    Ол бөлшектер басқа материямен сирек әрекеттеседі, сондықтан да оларды анықтау қиын.

    Олар адам денесі арқылы өтуі мүмкін, алайда біз оны сезбейміз.

    Сол себепті ол бөлшектерді анықтау өте қиын.

    Ғалымдар тек Ұлыбританияда ғана емес, сонымен қоса, Америка, Испания, Италия және Франция шахталарында жұмыс істеуде. Бұл қара материяны табу ықтималдығын арттырады.

    Ғарыш сәулелері кедергі келтірмеуі үшін бұл жұмысқа жер асты қолайлы.

    Ондай радиация бөлшектерді анықтау барысында жалған сигналдар таратуы мүмкін.

    Шахталарды қорғау – мұндағы құралдардың қара материяны табу ықтималдығын арттыру деген сөз.

    Найджл Смит, Шеффилд университеті – "Бұл біздің ең жаңа детекторларымыздың бірі – сұйық ксенон детекторы, көріп тұрғаныңыздай, қорғасынмен қапталған, ол айналадағы қабырғалардағы радиоактивтіліктен қорғайды. Біздің іздеп жүрген бөлшегіміз осы ксенонға шағылып, жарық сәуле шығарады, бұл процесс "сцинтилляция" деп аталады. Біз сол жарық сәулесін іздеп жүрміз."

    Бұл шахтада ондай жарық сәуле әлі байқалмады.

    Қара материя анықталса, ғалымдар галактикаларды біріктіріп тұрған не екенін түсіндіріп бере алады.

    Профессор Тим Самнер, Империал колледж Лондон – "Бұл – қазіргі таңдағы физика мен ғарышты зерттеу саласындағы негізгі проблема. Осы проблеманың шешімі табылса, ол үлкен жаңалық болмақ".

  • Ұқсас фильмдер

  • Ұқсас фильмдер