+7 (727) 344 95 95
Қазақша

Пластмассалар және полимерлер

Сынып бөлмесінде көру

Оқу материалдары
  • Фильм жайлы ақпарат

  • Фильм жайлы ақпарат

    Фильмнің қысқаша мазмұны

    Пластмассалардың барлығы бірдей жолмен жасалады, алайда әртүрлі қасиеттерге ие болу үшін оларды өзгертуге алады. Олардың қасиеттері қалай анықталғанын біліңіз.

    Маңызды деректер

    • Пластмассалар – полимерлер деп аталатын синтетикалық материалдар.
    • Полимерлер шикі мұнайдан алынатын мономерлер деп аталатын кішкене молекулалардан құралады.
    • Пластмассалардың қасиеттері полимер тізбектерінің қалай орналасуына тәуелді болады.
    • Пластмассалар сөмкелер мен сүт шөлмектері сияқты алуан түрлі өнімдер жасау үшін қолданылады.
  • Транскрипт

  • Транскрипт

    Транскриптті жүктеу

    Мәсуектен ұялы телефонға дейін, түтікшелерден ғарыш кемелерінің өндірісіне дейін пластмассаға тәуелді.

    Ол соңғы 150 жылда ғана пайда болды.

    Пластмассаның түр-түрі болғанымен, олардың барлығы бірдей жолмен жасалып, полимерлер деп аталатын синтетикалық материалға жатады.

    Полимерлер

    Полимерлер шикі мұнайдан алынып, мономерлер деп аталатын молекулалардан құралады.

    Көміртек атомдары арасында қос байланыс бар, алайда олар үзіліп, дара байланыстар түзе алады. Бұл дара байланыстар өзге бір көміртек атомдарын қосып алып, полимер молекулалары деп аталатын ұзын тізбектерді түзеді.

    Бұл процесс полимерлену деп аталады.

    Полимерлену

    Процесс нәтижесінде түзілген полимерлер пластмассаның негізгі құрамдас бөліктері болып табылады.

    Пластмасса өнімдерінің атаулары оның құрамындағы мономерлерге байланысты берілген.

    Осылайша, этиленнен полиэтилен түзіледі.

    этилен = поли(этилен)

    Дәл осылай, стиролдан полистирол, ал пропиленнен полипропилен түзіледі.

    стирол = поли(стирол). пропилен = поли(пропилен)

    Пластмасса түрлі қасиеттерге әртүрлі мономерлерден құралғандықтан ғана ие болмайды.

    Ол полимер тізбектерінің өзара реттеліп орналасуы мен байланысуына да тәуелді болады.

    Тығыздығы жоғары полиэтиленді, мысалы, өте тығыз материал түзетін өзара тығыз байланысқан түзу полиэтилен тізбегін алып қарасақ.

    Тығыздығы жоғары поли(этилен) HDPE

    Ол мықты және берік болғандықтан пластикалық сүт шөлмектерін жасауда қолданылады.

    Дегенмен тармақталған полимерлердің тығыздығы аз болғандықтан, оларды байланыстыру оңайға соқпайды...

    Тығыздығы төмен поли(этилен) LDPE

    Молекулааралық күштер

    Мұндай жеңіл, созылмалы материалдан пластикалық сөмкелер жасалады.

    Полимер молекулаларының арасындағы тартылыс күшінің де маңызы зор.

    Молекулааралық тартылыс күші артқан сайын, пластмасса қатая түседі. Балқу температурасы да жоғарылайды.

    Полимердің қасиетін белгілі бір қоспаларды қосу арқылы өзгертуге болады.

    Көлденең байланыс түзуші заттар көршілес полимер тізбектері арасында мықты коваленттік байланыс қалыптастырады. Нәтижесінде, материал мықты, берік және температураға төзімді болады.

    Пластификаторлар

    Ал пластификаторлар тізбектердің арасына орналасып, олардың арасындағы байланыстарды әлсірете отырып, материалды иілгіш етеді.

    Синтетикалық полимерлер тек соңғы 150 жылда ғана қолданылуда, дегенмен қазіргі әлемді бұл ғажап әмбебап материалдарсыз елестету қиын.

  • Ұқсас фильмдер

  • Ұқсас фильмдер