+7 (727) 344 95 95
Қазақша

Өсімдіктің тасымалдау жүйесі

Сынып бөлмесінде көру

Тереңдетілген тест Оқу материалдары
  • Фильм жайлы ақпарат

  • Фильм жайлы ақпарат

    Фильмнің қысқаша мазмұны

    Биік ағаш тамырларынан жапырақтарына суды қалай тасымалдайды? Жапырақтарда түзілетін қоректік заттар өсімдіктің өзге бөліктеріне қалай жеткізіледі? Өсімдіктердің ксилема мен флоэмасы арқылы қоректік заттар қалай тасымалданатынын анықтаңыз.

    Маңызды деректер

    • Транспирация – жапырақтан атмосфераға судың булануы.
    • Бұл судың тамырлардан сіңіріліп, жапырақтарға дейін тасымалдануын қамтамасыз етеді.
    • Су осмос арқылы топырақтан тамырға жылжиды.
    • Ксилема мен флоэма – су мен қоректік заттарды тасымалдайтын іші қуыс түтіктер жүйесі.
  • Транскрипт

  • Транскрипт

    Транскриптті жүктеу

    Өсімдіктер бойының биік болуы оларға үлкен артықшылықтар береді. Күн көзіне жақын болу – соның бірі.

    Бірақ сонымен қатар үлкен қиындықтар да туғызады.

    Мына биік ағаштың жердегі суды жапырақтарға жеткізуі үлкен еңбек секілді болып көрінеді.

    Өсімдіктердің су мен қоректік заттарды өз бойына тарататын түтікшелер жүйесі бар:

    ксилема және флоэма.

    Ксилема. Флоэма

    Діңнің сыртқы қабығындағысы – флоэма түтікшелері.

    Олар жуандығы шаштан да жіңішке бола тұра, өзара тығыз орналасып, өсімдіктің бүкіл бойына таралған.

    Әр түтікше бір бірімен тығыз байланысқан тірі жасушалардан тұрады.

    Олардың жіңішке қабырғаларындағы сүзгі тәріздес саңылаулары жапырақтарда түзілген қантты өсімдіктің барлық мүшелеріне тасымалдайды.

    Флоэма: Тірі жасушалар. Жапырақтардан қоректік заттар тасымалдайды

    Өсімдік сабағының ішіндегісі – ксилема – жіңішке түтікше түзетін өлі жасушалар.

    Су мен минералдар осы түтікшелер арқылы тамырдан жапырақтарға көтеріледі.

    Ксилема: Өлі жасушалар. Тамырдан жапырақтарға су тасымалдайды

    Бірақ бұл процесс қалай жүреді?

    Терең жер астында, тамыр ұшындағы жасушалар ылғал іздеп, топыраққа енеді.

    Жасуша ішіндегі су мөлшері топырақ құрамындағы судан аз болғандықтан, су тамыр ұшындағы жасушаларға осмос арқылы өтеді.

    Одан тамыр ішіндегі ксилемаға өтеді.

    Осмос: Жоғарыдан төмен концентрацияға қозғалыс

    Ксилемаға жеткен соң, басқа күштер әрекет ете бастайды.

    Бұл күш өсімдіктің ең жоғарғы бөлігінде пайда болады.

    Транспирация – жапырақтардағы судың булануы.

    Транспирация: Тамырдағы судың 90%-ы жапырақ арқылы буланады

    Жапырақ жасушаларынан қанша су буланып шықса, оның орнын толтыру үшін сонша су мөлшері ксилемадан алынады.

    Соның салдарынан ксилема суды тартатын сабан тәріздес жіңішке түтікшеге айналады.

    Сонымен, судың жоғарыға қалай жететіндігінің құпиясы өсімдіктің басында пайда болатын тартылуда жатыр.

    Транспирация арқылы суды сіңіру күші өте биік ағаштардың басына да су тарта алады.

  • Ұқсас фильмдер

  • Ұқсас фильмдер